به نقل از بهداشت نیوز در واقع، روغن درخت چای که با نام روغن «ملالوکا» نیز شناخته می‌بشود، نوعی اسانس روغنی طبیعی است که از برگ‌های گیاه درخت چای (با نام علمی Melaleuca alternifolia) که بومی سواحل مردابی جنوب شرقی استرالیا است، استخراج می‌بشود.

روغن درخت چای با کاربردهای بسیاری که برای سلامتی و مراقبت از پوست و نیز برای مصارف خانگی دارد شناخته می‌بشود. این اسانس روغنی به علت داشتن ویژگی‌های ضدعفونی‌کنندگی، ضد قارچی و ضد التهابی زیاد محبوب است.

برخی از کاربردهای رایج روغن درخت چای عبارت هستند از درمان آکنه، کنترل شوره سر، التیام گزش حشرات و عفونت‌های قارچی همانند عفونت پای ورزشکاران (نوعی بیماری قارچی مسری که عمدتاً در پوست بین انگشتان پا تشکیل می‌بشود). برای این که درمورد مزایا روغن درخت چای زیاد تر بدانید در ادامه با ما همراه باشید.

روغن درخت چای چیست؟

همان گونه که گفتیم، روغن درخت چای از برگ‌های گیاه درخت چای به دست می‌آید که در سواحل جنوب شرقی استرالیا می‌روید. این نام را ملوانان در قرن هجدهم میلادی به این گیاه دادند. آن‌ها با برگ‌های این درخت نوعی چای درست می‌کردند که بویی همانند جوز هندی داشت.

ترکیبات شیمیایی روغن درخت چای می‌تواند باکتری‌ها، قارچ‌ها و کنه‌ها را از بین ببرد و با افت تورم پوست، عکس العمل‌های آلرژیک را کم کند. پیشتر نیز گفتیم از این روغن برای درمان آکنه، قارچ ناخن پا و بیماری پای ورزشکاران، از بین بردن شوره سر، شپش، بوی بد دهان و برخی مشکلات دیگر منفعت گیری می‌بشود.

خواص روغن درخت چای

روغن درخت چای مزایا تعداد بسیاری دارد. اکنون به شرح برخی از این مزایا می‌پردازیم.

۱) خاصیت ضد آکنه و بیماری‌های پوستی

به علت داشتن ویژگی‌های ضد باکتریایی و ضد التهابی، از این روغن می‌توان در درمان طبیعی آکنه و بیماری‌های التهابی پوست همانند اگزما و پسوریازیس منفعت گیری کرد. برای مثال، مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۷، کارایی ژل روغن درخت چای را در قیاس با محلول شست‌وشوی صورت فاقد این روغن، در درمان جوش صورت (خفیف تا متوسط) بازدید کرد.

شرکت‌کنندگان گروه اول ژل را دو بار در روز و به زمان ۱۲ هفته منفعت گیری کردند. بنابر نتایج پژوهش، افراد گروه اول، به نحوه چشمگیری، ضایعات آکنه کمتری را نسبت به گروه دوم توانایی کردند. در این مطالعه هیچ عارضه جانبی جدی‌ای گزارش نشد، هرچند عوارض جانبی جزئی همانند پوسته‌پوسته‌شدن، پوسته‌ریزی و خشکی پوست در برخی از افراد شرکت‌کننده مشاهده شد که یقیناً بدون نیاز به درمان خاصی رفع شدند.

برخی از پژوهش‌ها فعالیت ضد میکروبی گسترده این روغن را ناشی از توانایی‌ آن در تخریب دیواره سلولی باکتری می‌دانند. یقیناً برای اثبات دقیق‌تر روش اثربخشی این روغن تحقیقات بیشتری ملزوم است.

۲) بهبود خشکی پوست سر

روغن درخت چای می‌تواند علائم درماتیت سبورئیک را بهبود ببخشد. درماتیت سبورئیک نوعی بیماری پوستی شایع است که علتایجاد لکه‌های فلس‌همانند و شوره در سر می‌بشود. این چنین این روغن می‌تواند در افت علائم درماتیت تماسی پشتیبانی‌کننده باشد. درماتیت تماسی عارضه‌ای است که در آن بثورات پوستی خارش‌دار در تاثییر تماس مستقیم با یک ماده یا عکس العمل آلرژیک به آن تشکیل می‌بشود.

مطالعه‌ای در سال ۲۰۰۲، کارایی شامپوی حاوی ۵ درصد روغن درخت چای را در قیاس با دارونما در بیماران مبتلا به شوره خفیف تا متوسط بازدید کرد. بعد از یک دوره درمان چهار هفته‌ای، شرکت‌کنندگان گروه اول ناظر بهبود ۴۱ درصدی شوره سر و گروه دوم تنها ناظر بهبود ۱۱ درصدی بودند. در این تحقیق این چنین بهبود در خارش و چربی پوست سر بعد از مصرف شامپو گزارش شد.

۳) تسکین تحریکات پوستی

اگرچه پژوهش‌های محدودی در این عرصه وجود دارد، اما خواص ضد میکروبی و ضد التهابی روغن درخت چای می‌تواند آن را به ابزاری سودمند برای تسکین تحریکات و زخم‌های پوستی تبدیل کند. برخی از مطالعات نشان خواهند داد زخم‌های بیماران با منفعت گیری از این روغن بهبود یافته است. این چنین گزارش‌هایی از درمان زخم‌های عفونی مزمن با پشتیبانی این ماده به ثبت رسیده است.

به این علت، روغن درخت چای امکان پذیر در افت التهاب، مبارزه با عفونت‌های پوست یا زخم و نیز در کوچک‌تر کردن زخم‌ها مؤثر باشد. این چنین می‌تواند برای تسکین آفتاب‌سوختگی و نواحی دردناک پوست و نیز گزش حشرات به کار رود.

۴) خاصیت ضد قارچی

تحقیقاتی در دست می باشند که از تأثیر روغن درخت چای و توانایی آن در کشتن طیف گسترده‌ای از مخمرها و قارچ‌ها سخن حرف های‌اند. زیاد تر این مطالعات روی «کاندیدا آلبیکنز»، نوعی مخمر که طبق معمولً پوست، اندام تناسلی، گلو و دهان را دچار می‌کند، تمرکز داشته‌اند.

تحقیقات دیگر حاکی از آن است که ترپینن-۴-اُل (terpinen-۴-ol) حاضر در این روغن علتافزایش فعالیت داروی ضد قارچی به نام فلوکونازول، در مقابله با سویه‌های مقاوم کاندیدا آلبیکنز می‌بشود.

۵) خاصیت ضد ویروسی

برخی از مطالعات نشان خواهند داد روغن درخت چای می‌تواند به درمان ویروس‌های خاصی پشتیبانی کند، اما تا این مدت نتایج در این عرصه دقیق نیست و مطالعات محدودی انجام شده است.

۶) بهبود بیماری پای ورزشکاران

در یک مطالعه مشاهده شد علائم بیماری قارچی پای ورزشکاران یا «تینه‌آ پدیس»، با کاربرد موضعی کرم روغن درخت چای بهبود یافت. این مطالعه نشان داد کرم حاوی ۱۰ درصد روغن درخت چای در افت علائم این بیماری به اندازه داروی ضد قارچ تولنافتات ۱ درصد مؤثر بوده است. اگرچه، در رسیدن به درمان کامل، روغن درخت چای بیشتر از یک دارونما کارایی نداشته است.

پژوهش‌های جدیدتر، غلظت‌های بالاتر روغن درخت چای را با یک دارونما قیاس کرده‌اند. در این پژوهش‌ها ۶۸ درصد از افرادی که از روغن درخت چای با غلظت ۵۰ درصد منفعت گیری کردند بهبود قابل توجهی داشتند؛ این در حالی است که ۶۴ درصد از این افراد بهبودی کامل یافتند. این مقدار بیشتر از دو برابر از بهبود ایجادشده در گروه دارونما می بود.

۷) درماتیت تماسی

درماتیت تماسی نوعی اگزما است که در تاثییر تماس با یک محرک یا ماده آلرژی‌زا تشکیل می‌بشود. برای درمان درماتیت تماسی، گزینه‌های گوناگون ازجمله منفعت گیری از روغن درخت چای، زینک اکساید و کلوبتازون بوتیرات با هم قیاس شدند. نتایج نشان خواهند داد روغن درخت چای در سرکوب درماتیت تماسی آلرژیک از دیگر درمان‌ها مؤثرتر است؛ با این حال، تأثیری بر درماتیت تماسی تحریکی ندارد. برای داشته باشید خود روغن درخت چای امکان پذیر علتدرماتیت تماسی آلرژیک در برخی از افراد بشود.

۸) درمان شوره سر

برخی از پژوهش‌ها توانایی روغن درخت چای در افت تشکیل چربی را نشان خواهند داد؛ تشکیل چربی یکی از دلایل مهم درماتیت سبورئیک (نوعی شوره سر) است. بازدید‌ها نشان داده‌اند خواص ضد میکروبی روغن درخت چای می‌تواند از رشد میکروارگانیسم‌ها، یکی دیگر از عوامل مهم شوره سر، جلوگیری کند. با این حال، تحقیقات بیشتری برای یافتن ربط مستقیم بین مصرف روغن درخت چای و افت شوره سر نیاز است.

۹) درمان گال

یک مطالعه نشان داده است روغن درخت چای ۵ درصد و جزء فعال آن، ترپینن-۴-اُل، در افت بقای کنه ایجادکننده گال زیاد مؤثر است. درخت چای به علت داشتن خواص ضد میکروبی قوی به گفتن درمانی طبیعی برای گال عمل می‌کند.

۱۰) بهبود بوی بد دهان

بوی بد دهان ناشی از باکتری‌هایی است که در دهان، به اختصاصی پشت زبان، گلو و لوزه‌ها وجود دارند. چون روغن درخت چای خواص ضد میکروبی دارد، می‌تواند این باکتری‌ها را از بین ببرد و به گفتن یک درمان طبیعی برای بوی بد دهان عمل کند.

بر پایه نتایج یک مطالعه آزمایشگاهی، روغن درخت چای به گفتن یک عامل ضدعفونی‌کننده مؤثر، در برابر عوامل بیماری‌زای دهانی از جمله کاندیدا آلبیکنز، استافیلوکوکوس اورئوسِ مقاوم به متی‌سیلین و اشریشیاکلی عمل می‌کند. این ویژگی روغن درخت چای بعد از جراحی‌های مربوط به دهان، همانند درمان ریشه دندان (Root Canal)، که خطر ابتلا به عفونت باکتریایی یا قارچی را افزایش می‌دهد، می‌تواند زیاد پشتیبانی‌کننده باشد.

برای داشته باشید روغن درخت چای نباید به شکل خوراکی مصرف بشود. به این علت اگر از آن به گفتن دهان‌شویه برای از بین بردن میکروب‌های دهان منفعت گیری می‌کنید، حتماً بعد از گرداندن در دهان، مایع را بیرون ریخته و دهان خود را با آب بشویید.

۱۱) پشتیبانی به جلوگیری از مقاومت آنتی بیوتیکی

اسانس‌های روغنی همانند روغن درخت چای و روغن پونه کوهی (اورگانو) به گفتن جانشین یا همراه با داروهای معمولی منفعت گیری خواهد شد، چون به گفتن عوامل ضد باکتری قوی، بدون عوارض جانبی عمل می‌کنند. پژوهش‌ها نشان داده‌اند مصرف برخی از روغن‌های گیاهی، همانند روغن درخت چای، همراه با آنتی‌بیوتیک‌های معمولی، تاثییر هم‌افزایی مثبت دارد.

این ایده محققان را نسبت به تأثیر این ماده در جلوگیری از تشکیل مقاومت آنتی بیوتیکی، خوش‌بین کرده است. این قضیه در پزشکی مدرن زیاد پراهمیت است، چون مقاومت آنتی بیوتیکی می‌تواند به ناکامی درمان، افزایش هزینه‌های مراقبت‌های بهداشتی و افزایش مشکلات در کنترل گسترش عفونت منجر بشود.

عوارض جانبی روغن درخت چای

اگرچه امکان پذیر پزشکان برای درمان عفونت پوستی یا مشکلاتی دیگر روغن درخت چای تجویز کنند، اما منفعت گیری از این اسانس روغنی امکان پذیر عوارض جانبی بالقوه‌ای داشته باشد.

عوارض رایج

روغن درخت چای اگر رقیق شده و در مقادیر کم روی پوست منفعت گیری بشود، برای بزرگسالان بی‌خطر است. برخی از افراد امکان پذیر عکس العمل‌های آلرژیک، از درماتیت تماسی خفیف گرفته تا تاول‌ها و بثورات پوستی شدید، به روغن درخت چای نشان دهند.

عکس العمل آلرژیک به روغن درخت چای بیشتر از هر اسانس روغنی فرد دیگر گزارش شده ‌است و تا ۵/۳ درصد از افراد امکان پذیر به این ماده آلرژی داشته باشند. گفتنی است منفعت گیری از روغن خالص با بیشترین گمان ابراز عکس العمل همراه است. یقیناً این قضیه در منفعت گیری از محصول آرایشی حاوی روغن درخت چای، کمتر محتمل است.

عوارض نادر و شدید

به یاد داشته باشید روغن درخت چای را حتی در مقادیر کم نباید بلعید. این کار می‌تواند عوارض جانبی جدی برای شما در پی داشته باشد. همانند:

خواب‌آلودگی

سردرگمی

بثورات پوستی

آتاکسی (از دست دادن کنترل و هماهنگی عضلات)

کما

این چنین موردی از ابراز ژنیکوماستی (بزرگ‌شدن بدون علت سینه‌ها در مردان) از فردی که به شکل موضعی از این روغن منفعت گیری می‌کرده است، گزارش شده است. یقیناً این مورد نادر بوده و مطالعات، روغن درخت چای را عامل تشکیل ژنیکوماستی یا دیگر اختلالات هورمونی نمی‌دانند.

مقدار مصرف روغن درخت چای

به یاد داشته باشید پیش از مصرف هر مکملی با متخصص یا اراعه‌دهنده خدمات بهداشتی مشورت کنید تا یقین شوید مکمل مورد نظر یا دوز مصرفی آن مشابه با نیازهای شما است. محققان دوزهای گوناگون برای مقدار مصرف روغن درخت چای را بازدید کرده‌اند. در ادامه، برخی از مواردی را که در کارآزمایی‌های بالینی از آن‌ها منفعت گیری شده است مشاهده می‌کنید:

۲۰۰ میلی‌گرم شیاف واژینال برای واژینیت (التهاب واژن)

۵ تا ۵۰ درصد روغن درخت چای به شکل اسکراب موضعی پلک برای بلفاریت (التهاب پلک‌ها)

ژل روغن درخت چای در غلظت ۵ تا ۲۰ درصد برای آکنه

اگر می‌خواهید از این روغن برای کودکان منفعت گیری کنید پیشنهاد می‌بشود یک یا دو قطره روغن را در یک قاشق غذاخوری روغن زیتون یا روغن بادام رقیق کنید و سپس روی پوست بزنید.

سخن پایانی

روغن درخت چای یک اسانس روغنی چندمنظوره و قوی با مزایا بالقوه زیاد است. از این روغن طبق معمولً در درمان بیماری‌های پوستی، افت التهاب، مبارزه با عفونت‌ها و دفع حشرات منفعت گیری می‌بشود. به یاد داشته باشید زمان منفعت گیری از روغن درخت چای، مهم است که آن را به‌درستی رقیق کنید و از بلعیدن این روغن یا منفعت گیری از آن روی تکه‌های حساس بدن خودداری کنید.

منبع: لافارر