کد خبر: ۲۷۵۵۳۵

تاریخ انتشار کردن: چهارشنبه ۰۵ دی ۱۴۰۳ – ۱۵:۴۴

به نقل از بهداشت نیوز حجت‌الاسلام و المسلمین عبدالحسین خسروپناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، در نشست هفته پژوهش و هفته وحدت حوزه و دانشگاه در دانشگاه مطلب نور، ضمن ابراز خوشحالی از وجود مجدد در جمع اساتید و دانشجویان، این ایام را به همه پژوهشگران تبریک او گفت.

وی با اشاره به اهمیت این نشست تحت گفتن حکمت بنیان، از زحمات همه روسای دانشگاه مطلب نور از ابتدا تا بحال، مدیران، معاونان، اعضای هیئت علمی، کارمندان و دانشجویان سپاس کرد.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی این چنین بر لزوم تلاش برای بالندگی دانشگاه مطلب نور با همت اساتید پافشاری کرد و افزود: امیدوارم خداوند توفیق دهد تا با خلق حسنه و انس با آیات قرآن، ناظر پیشرفت‌های زیاد تر دانشگاه مطلب نور باشیم.

وی به تاریخ دانشگاه‌ها در ایران اشاره کرد و او گفت: دانشگاه‌ها از دیرباز در ایران وجود داشته‌اند، از دانشگاه جندی‌شاپور قبل از اسلام و مدارس تاریخی همچون دارالحکمه‌ها و دارالعلم‌ها تا تأسیس دارالفنون توسط امیرکبیر و نهایتاً تاسیس دانشگاه تهران در سال ۱۳۱۳ با ۶ دانشکده.

استاد خسروپناه، در ادامه سخنان خود به تاریخچه دانشگاه‌ها در ایران اشاره کرد و او گفت: هنگامی از دانشگاه در ایران سخن می‌گوییم، این یک اتفاق تازه نیست. بر اساتید پافشاری می‌کنم که هیچ زمان نگوید دانشگاه ایران از ۱۳۱۳ تاسیس شد. بله، دانشگاه تهران به گفتن یک سبک تازه در سال ۱۳۱۳ تأسیس شد، اما اولین دانشگاه جهان، دانشگاه جندی‌شاپور است که نامش نیز در یونسکو به ثبت رسیده است. بعد از آن، دانشگاه‌های مهمی در دوران اسلامی شکل گرفتند و دانشمندانی چون ابوعلی سینا، خوارزمی، خواجه نصیرالدین طوسی، شیخ بهایی و دیگر اساتیدی که امروز در این نشست مورد تقدیر قرار می‌گیرند، در شکل‌گیری تاریخ علم و دانشگاه در ایران نقشی پررنگ داشته‌اند.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به هویت تاریخی و تمدنی ایران، افزود: باید به این سابقه افتخار کنیم و قدر آن را بدانیم. اما دانشگاه‌های امروز به طور طبیعی با دانشگاه‌های قبل تفاوت دارند. به نظر می‌رسد که حداقل چهار بایسته باید در دانشگاه‌ها وجود داشته باشد و به اختصاصی به دانشگاه مطلب نور پافشاری می‌کنم که این چهار بایسته را مورد نظر قرار دهند.

الزام بازسازی هویت دانشگاه مطلب نور

وی در ادامه سخنان خود به بایسته‌های دانشگاه مطلب نور پرداخت و با پافشاری بر بازسازی هویت این دانشگاه او گفت: دانشگاه مطلب نور هویتی موفق و اثربخش داشته و این هویت باید مجدد احیا بشود. این کار از طریق حرمت نهادن به اساتید و کارمندان انجام می‌گیرد. نباید به بهانه سیاست‌های گوناگون، حق و حقوق اساتید ضایع بشود، چرا که این عمل نه عادلانه، نه انسانی و نه عاقلانه است. اساتیدی که سال‌ها زحمت کشیده‌اند تا این دانشگاه را بالنده کنند، باید مورد احترام قرار گیرند. به اختصاصی هنگامی یک استاد به دانشیار یا استاد همه تبدیل می‌بشود، نباید این اندوخته‌های علمی را به راحتی از دست داد.

استاد خسروپناه این چنین به اهمیت عدل دانشگاهی اشاره کرد و او گفت: دانشگاه مطلب نور نباید در وزارت علوم به گفتن شهروند درجه دو دیده بشود. باید امکاناتی که اراعه می‌بشود به طور عادلانه توزیع بشود؛ علیرغم این که شهریه دریافت می‌بشود، ولی امکانات دولتی به خصوص در گسترش آزمایشگاه‌ها و واحدهای گوناگون این دانشگاه باید فراهم بشود. در دو سال قبل بر این مسئله پافشاری کرده‌ام که اساسنامه دانشگاه مطلب نور، که در دهه ۶۰ و به اختصاصی در سال ۱۳۶۷ مصوب شده، نیاز به بازنگری دارد تا با نیازهای امروز هم‌خوانی داشته باشد. این اساسنامه باید به‌روز شده و در صحن شورای عالی انقلاب فرهنگی مصوب بشود تا هویت‌سازی دانشگاه از این طریق شکل بگیرد.

وی در ادامه بایسته دوم را تحکیم پیوند بین ایمان و امید اشاره کرد و او گفت: ما نمی‌توانیم بگوییم که می‌خواهیم کارهای علمی انجام دهیم بدون این که علم با ایمان و ایمان با امید پیوندی داشته باشد. علم و ایمان باید در کنار هم قرار گیرند تا پیروزی حاصل بشود. دانشجویان باید حس کنند که دانشی که در اینجا کسب می‌کنند، آینده‌ای برای زندگی آنها می‌سازد و این حس امید مهم است. از اساتید بزرگوار خواهش می‌کنم که در این عرصه اندیشه و راهکار اراعه دهند و الگویی برای دانشگاه‌های دیگر فراهم کنند.

همبستگی بین معرفت، توانایی و جامعه یا صنعت

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، در ادامه سخنان خود به سومین بایسته دانشگاه مطلب نور، یعنی همبستگی بین معرفت، توانایی و جامعه یا صنعت پرداخت و او گفت: این بایسته می‌تواند امیدآفرین باشد. گذشت زمان مشخص می کند که نسل اول دانشگاه‌ها که آموزش محور بودند و نسل دوم که پژوهش محور بودند، اکنون عمرشان به آخر رسیده است. اکنون، در حال تدوین آیین‌نامه‌های ارتقا با همکاری اساتید وزارت علوم و وزارت بهداشت هستیم و ملزوم است به قضیه توانایی و برسی اثرگذاری دانشگاهیان در فرایند تحصیلی دقت بیشتری داشته باشیم.

تحول رشته‌های دانشگاهی مشابه با نیاز روز

او همین طور گفت: شرط اول در این راستا، پیوند دانش و فناوری با صنعت و نیازهای اجتماعی است. نیاز است که ما رشته‌های تحصیلی را با دقت به نیازهای روز جامعه تحول دهیم. به‌گفتن مثال، به سایت دانشگاه‌های بزرگ دنیا همانند آکسفورد نگاه کنید و فهمید شوید که برخی از رشته‌ها و دپارتمان‌ها تنها بعد از دو یا سه سال تحول می‌کنند. رشته‌هایی همانند تغذیه و سبک زندگی به تازگی در دانشگاه هاروارد تشکیل شده‌اند. این تغییرات برای این است که معرفت با توانایی و نیازهای جامعه و صنعت پیوند اشکار کند.

استاد خسروپناه به تغییرات اساسی در دانشگاه‌ها اشاره کرد و او گفت: ما نمی‌توانیم فقط درمورد تحول سخن بگویید کنیم و در عین حال رشته‌های تحصیلی‌مان را تحول ندهیم. در سال ۱۳۱۳، دانشکده‌های دانشگاه تهران علم محور بودند، اما اکنون به ندرت در دنیا دانشکده‌ها بر پایه علم محوری تعریف خواهد شد. به جای آن، دانشگاه‌های توانایی محور با دانشکده‌های موضوعی همانند دانشکده خانواده، دانشکده تغذیه و دانشکده ماشین شکل‌گرفته‌اند.

نیازمند تعریف رشته‌های نو و دانشکده‌های موضوعی تازه هستیم

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: فیزیکی که در دانشکده ماشین آموزش داده می‌بشود با فیزیک آموزش داده شده در دانشکده هوافضا متفاوت است. به همین جهت، هنگامی یک دانش‌آموخته دکتری فیزیک می‌خواهد در یک کارخانه صنعتی مشغول به کار بشود، نمی توانند از او منفعت گیری کنند. چون به این سادگی نمی‌بشود که همه به هیئت علمی تبدیل شوند؛ بلکه باید قادر به راه‌اندازی کسب‌وکارهای دانش بنیان باشند. به این علت، ما نیازمند تعریف رشته‌های نو و دانشکده‌های موضوعی تازه هستیم. این چنین، مهم است که پارک علم و فناوری در دانشگاه مطلب نور برای رشد دانش‌بنیان‌ها به تحقق برسد.

استاد خسروپناه در آخر بر لزوم بومی‌سازی علوم انسانی پافشاری کرد و او گفت: علوم انسانی باید ارتباطی با مسائل عمومی جامعه اشکار کند و نیازهای آن را در نظر بگیرد.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، در ادامه سخنان خود به انتقادات حوالی تعاریف علم و شبه‌علم پرداخت و او گفت: برخی عزیزان می‌گویند علم فقط همان توانایی است و با مقولات شرق و غرب کار ندارد. اگر این چنین نظری نقل شده باشد، به معنی شبه علم خواهد می بود. او گفت و گو علم و شبه علم مربوط به فلسفه علم قرن نوزدهم و اغاز قرن بیستم بوده است. اکنون هیچ فیلسوف علم معاصری نیست که این چنین مباحثی را نقل کند. ما نباید به تکرار سخن‌های نادرست نیمه اول قرن بیستم ادامه دهیم، چون این موضوعات در نیمه دوم قرن بیستم به‌طور کلی نقد شده‌اند و نباید به شخصیت‌های علمی‌مان اجازه دهیم که محتوایی را تکرار کنند که قبلاً رد شده است.

او گفت: امروز نظریه فرهنگی مشابه با شرایط ایران، به معنی نفی تدریس علوم انسانی نیست. اساتید و دانشجویان ما باید با نظریه‌ها آشنا شوند، اما محققین باید در چارچوب نیازهای زمانه خود نظریه‌پردازی کنند. این قضیه باید مورد دقت قرار گیرد.

استاد خسروپناه در ادامه به بایسته آخر یعنی همراهی آموزش و پرورش و پیوند فعالیت‌های علمی با فعالیت‌های فرهنگی اشاره کرد و اظهار داشت: امیدوارم با پشتیبانی نهاد مقام معظم رهبری بتوانیم این فعالیت‌های فرهنگی و علمی را به‌طور همزمان پیش ببریم. این چنین در حوزه ورزش باید پیروزی‌های جهانی تازه را تحکیم کنیم و رشته‌های گوناگون ورزشی را در دانشگاه مطلب نور گسترش دهیم. جوانان ما با ورزش ضمن فراهم سلامت جسمی، به سلامت فکری دست می‌یابند.