در سال ۲۰۲۵ تقریباً ۹۵۵۰ مورد سرطان کودکان در ایالات متحده تشخیص داده شد. امروزه ۸۵ درصد از کودکانی که دچار سرطان خواهد شد شانس بقا ۵ساله یا زیاد تر دارند. به‌طورکلی از دهه ۱۹۷۰ این پیشرفت بزرگی محسوب می‌بشود. تا آن زمان شانس بقا برای کودکان سرطانی تنها ۵۸ درصد موارد می بود. شانس بقا هم چنان به نوع سرطان و دیگر عوامل بستگی دارد.

علت‌ها و ریسک فاکتورها

زیاد تر سرطان‌های کودکان در تاثییر تغییرات DNA (جهش‌های ژنتیکی) در سنین پایین کودکی و بعضی اوقات حتی پیش از تولد رخ خواهند داد. به همین علت ریسک فاکتورهای چندان شناخته شده یا راهکارهایی برای پیشگیری وجود ندارند.

تشخیص سرطان در کودکان

زیاد تر سرطان‌ها در کودکان وقتی اشکار خواهد شد که پزشک یا والدین فهمید علامتی غیرمعمول در کودک خواهد شد. در برخی موارد نیز سرطان میانه تست‌هایی به دلایلی دیگر کشف می‌بشود. اگر کودک دارای جهش‌های ژنتیکی به ارث برده خاصی باشد پزشک مشاوره ژنتیکی را پیشنهاد می‌کند تا اشکار بشود تست ژنتیک ملزوم است یا نه.

انواع سرطان‌های کودکان

. لوکمی

لوکمی شایع‌ترین سرطان در بین کودکان و نوجوانان است و تقریباً یک‌سوم از سرطان‌های کودکان را راه اندازی می‌دهد. زیاد تر موارد لوکمی در کودکان از نوع لوسمی لنفوسیتی حاد می باشند و زیاد تر موارد باقیمانده از نوع لوسمی حاد میلوئیدی می‌باشند. لوکمی مزمن در کودکان نادر است.

این سرطان در خون و مغز استخوان اغاز می‌بشود و «حاد» به این معنی است که به‌شدت رشد می‌کند؛ به این علت درمان باید هر چه سریع تر اغاز بشود.

. تومورهای مغز و نخاع

تومورهای مغز و نخاع دومین سرطان شایع در بین کودکان می باشند. این تومورها انواع بسیاری دارند و درمان هر یک متفاوت است. در کودکان زیاد تر تومورهای مغزی از قسمت پایینی مغز اغاز خواهد شد؛ همانند ساقه مغز یا مخچه.

. نوروبلاستوما

نوروبلاستوما مربوط به سرطان سلول‌های عصبی نابالغ است و شایع‌ترین سرطان در نوزادان می‌باشد. بعضی اوقات این سرطان از پیش از تولد اغاز می‌بشود و امکان پذیر طی سونوگرافی کشف بشود. به‌طورکلی نوروبلاستوما در کودکان زیر ۵ سال متداول‌تر است.

زیاد تر سرطان‌های کودکان در تاثییر تغییرات DNA (جهش‌های ژنتیکی) در سنین پایین کودکی و بعضی اوقات حتی پیش از تولد رخ خواهند داد. به همین علت ریسک فاکتورهای چندان شناخته شده یا راهکارهایی برای پیشگیری وجود ندارند

. تومور ویلمز

تومور ویلمز در یکی از کلیه‌ها یا از هر دو کلیه اغاز می‌بشود و زیاد تر در کودکان نزدیک به ۳ تا ۴ساله گزارش شده است. اولین علامت تومور ویلمز طبق معمولً تورم یا برآمدگی در شکم است و بعضی اوقات می‌تواند علتتب، درد، تهوع، بی‌اشتهایی یا دیگر علائم بشود.

. لنفوم

لنفوم در سلول‌های سیستم ایمنی به نام لنفوسیت‌ها اغاز می‌بشود و طبق معمولً ابتدا در غدد لنفاوی یا بعضی اوقات در لوزه‌ها یا غده تیموس اشکار می‌بشود. لنفوم می‌تواند مغز استخوان و دیگر اندام‌ها را نیز دچار کند. علائم این سرطان بستگی به این دارد که از کجا اغاز شده و می‌تواند شامل افت وزن، تب، تعریق، خستگی یا تورم‌هایی در گردن، زی بغل یا کشاله ران بشود.

. رابدومیوسارکوم

رابدومیوسارکوم در سلول‌هایی اغاز می‌بشود که به طور طبیعی عضلات چسبیده به استخوان را راه اندازی خواهند داد و به حرکت‌کردن پشتیبانی می‌کنند. این سرطان تقریباً در هر جایی از بدن می‌تواند رخ بدهد، اما در سر، گردن، مثانه، اندام‌های تناسلی، دست‌ها و پاها، سینه و یا شکم شایع‌تر است. بسته به محل این نوع سرطان، علائم می‌توانند گوناگون باشند؛ همانند تورم، درد، برآمدگی یا دیگر علائم.

برخی مطالعات می‌گویند قرارگرفتن در معرض پرتوهای ایکس پیش از تولد امکان پذیر با افزایش ریسک رابدومیوسارکوم در کودکان خردسال مرتبط باشد. اما این مطالعات کوچک بوده‌اند و برای قبول قطعی این ربط به تحقیقات گسترده‌تری نیاز است.

. رتینوبلاستوما

رتینوبلاستوما در شبکیه یعنی در پشت چشم اغاز می‌بشود. این سرطان نادر است و زیاد تر در کودکان زیر ۶ سال دیده می‌بشود. رتینوبلاستوما طبق معمولً وقتی تشخیص داده می‌بشود که والدین یا پزشک فهمید غیرعادی بودن چشم کودک خواهد شد، برای مثالً مردمکی که با نور مستقیم به سفیدی یا صورتی می‌زند.

. استئوسارکوم یا سرطان بافت استخوانی

استئوسارکوم یا سرطان بافت استخوانی شایع‌ترین سرطان مربوط به استخوان می‌باشد که زیاد تر در نوجوانان دیده می‌بشود؛ اما بعضی اوقات امکان پذیر در کودکان کوچک‌تر نیز رخ بدهد. این سرطان زیاد تر در استخوان دست‌ها، پاها یا لگن اغاز می‌بشود و درد و تورم تشکیل می‌کند.

. سارکوم یوئینگ

سارکوم یوئینگ دومین سرطان شایع از نوع سرطان استخوان می‌باشد و زیاد تر موارد آن در نوجوانان دیده می‌بشود. این سرطان در استخوان لگن، دنده‌ها، شانه‌ها و یا پاها اغاز می‌بشود و با درد و تورم همراه است.

چه اختلالات ژنتیکی ریسک سرطان را افزایش خواهند داد؟

تحقیقات مشخص می کند جهش‌های ژنتیکی ناشی از یک سری از اختلالات ارثی می‌توانند ریسک ابتلا به سرطان را افزایش بدهند. منظور این نیست که هر فردی که این اختلالات را به ارث برده لزوماً دچار سرطان خواهد شد. در افرادی که این اختلالات را دارند زیاد تر با پشتیبانی غربالگری‌های سرطان، علائم اولیه سریع تشخیص داده خواهد شد. این اختلالات شامل موارد زیر خواهد شد:

. سندروم بک ویت ویدمن

. پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی

. سندرم لی فرامنی

. آنمی فانکونی

. سندرم نونان

. بیماری فون هیپل – لینداو

عوارض درمان سرطان در کودکان چیست؟

امروزه با پشتیبانی روشهای جدیدتر درمان سرطان، شانس بقا زیاد تر شده است. به علت این که کودکان سپس از درمان سرطان زمان طویل‌تری زندگی می‌کنند، گمان تواناییٔ عوارض طویل‌زمان درمان زیاد تر است.

عوارض طویل‌زمان شامل مشکلاتی در سلامتی خواهد شد که ماه‌ها و سال‌ها سپس از تشخیص و درمان ظاهر خواهد شد. این مشکلات امکان پذیر شامل سرطان ثانویه بشود که یک سرطان تازه و متفاوت می‌باشد و مدتی طویل سپس از تکمیل و پایان درمان سرطان اولیه به وجود می‌آید. اثرات طویل مدت امکان پذیر بر این جنبه‌ها تاثییر بگذارند:

. اندام‌ها و بافت‌های کودک

. رشد و تکامل کودک

. خلق‌وخو، احساسات و حالت روحی و روانی کودک

. توانایی فکرکردن، یادگیری و به‌خاطرآوردن اطلاعات

در برخی موارد، اثرات طویل مدت درمان سرطان در کودکان حتی می‌تواند خطرناک باشد؛ به این علت کودکانی که از سرطان جان سالم به در می‌برند نیازمند چکاپ‌های منظم و مراقبت‌های پیگیرانه‌اند.

آیا زیاد تر سرطان‌های کودکان قابل‌درمان می باشند؟

بیشتر از ۸۰ درصد از کودکانی که دچار سرطان خواهد شد درمان خواهد شد. این اطلاعات بر پایه شانس بقای پنج‌ساله برای شایع‌ترین سرطان‌های کودکان می‌باشد.

عبارت «درمان» برای مواردی که بیماری کودک در فاز خاموشی قرار می‌گیرد نیز به کار می‌رود. برای مثالً ۹۰ درصد از کودکان و ۱۰۰ درصد ادز نوجوانانی که تحت درمان لوسمی لنفوسیتی حاد قرار گرفته‌اند داخل فاز خاموشی بیماری خواهد شد. یعنی علائم سرطان را ندارند و تست‌ها نیز علامتی از سرطان نشان نمی‌دهند.

طبیعی است که این سوال برای والدین به وجود بیاید و امیدوار به درمان بیماری کودک خود باشند. تیم پزشکی کودک شما بهترین منبع برای کسب اطلاعات در رابطه حالت کودکتان است.