کد خبر: ۲۷۸۹۴۹

تاریخ انتشار کردن: سه شنبه ۳۰ بهمن ۱۴۰۳ – ۰۹:۴۹

به نقل از بهداشت نیوز، سال‌های بسیاری از معارفه اولین نوشابه‌های انرژی‌زا به بازار جهان و ایران نمی‌گذرد، اما طی همین زمان این نوشابه‌ها طرفداران پر و پا قرص خود را به اختصاصی بین نوجوانان و جوانان اشکار کرده است. این درحالی است که هر چه جلوتر می‌رویم، مطالعات مربوط به این نوشیدنی‌ها، شبیه مطالعات قدیمی‌تر مشخص می کند که منفعت گیری مستمر از آن‌ها، عوارضی زیاد جدی به جستوجو دارد، اما این عوارض چیست و آخرین مطالعات در این عرصه چه می‌گوید؟

در مطالعات بسیاری که طی ۱۰ سال قبل انجام شده، به دفعات اشکار شده است که مصرف نوشابه‌های انرژی‌زا، می‌تواند به کلیه‌ها صدمه جدی داخل کند. در یکی از آخرین مطالعات در این عرصه که در سال ۲۰۲۰ انتشار شده است محققان دانشگاه فلوریدا به این نتیجه رسیدند که مصرف بالای این نوشابه‌ها به واسطه داشتن مقدار بالای ماده تورین، می‌تواند علتصدمه جدی به کلیه‌ها بشود. این نوشته حتی هنگامی فرد تنها برای مدتی مختصر سراغ مصرف زیاد این نوشابه‌ها می‌رود هم می‌تواند روی دهد.

افزایش سختی خون

محمد حاجی فرجی متخصص تغذیه در رابطه با نوشابه انرژی‌زا و عوارض این نوع نوشیدنی‌ها بر روی جسم و روح کودکان و نوجوانان او گفت: باور عامه این است که نوشیدنی‌های انرژی‌زا، انرژی و تحمل بیشتری به فرد در انجام فعالیت‌های سیستمی، روحی و روانی می‌دهد. ترکیب مهم این نوع نوشابه‌ها کافئین، جنسینگ، عصاره گوارانا (GUARANA)، شکر، گروهی از ویتامین‌های ب و تا حدودی ال-کارنیتین (L-CARNITINE) که برای ورزشکاری‌ها کاربرد داشته و به طور مکمل برای افزایش انرژی، افت خستگی، تمرکز و افزایش نشاط در فرد مصرف می‌بشود.

او همین طور گفت: مسئله قابل دقت در رابطه با این نوع نوشیدنی‌ها تغییراتی است که در سیستم بدن افراد تشکیل کرده و علتمشکلاتی اعم از سختی خون، شدت و ریتم ضربان قلب را بالا می‌برد، ناتوانی در کارکرد قلبی خواهد شد. به عبارتی فانکشن (ماموریت) و مکانیزم بدن را دچار تحول می‌کنند.

عوارض کافئین در نوشابه‌های انرژی‌زا

حاجی فرجی اذعان کرد: ماده مؤثر و مهم این نوشیدنی‌های انرژی‌زا کافئین است و به طور معمول کافئین می‌تواند علائمی اعم از افزایش استرس، پرخاشگری، خشونت و افزایش سطح کورتیزول (هورمون استرس) به خصوص برای کودکان و نوجوانان تشکیل کند. تحقیقات نشان داده افرادی که از نوشابه انرژی‌زا منفعت گیری می‌کنند علائم استرس ناشی از کافئین داشته و به طور معمول این نوشیدنی‌ها کیفیت خواب را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد.

او گفت: این چنین نوشابه‌های انرژی‌زا روی کارکرد معده تأثیر گذاشته و برای افراد مشکلات هاضمه و التهاب معده تشکیل می‌کند، حتی می‌تواند مستعد به ابراز التهاب کبدی و کبد چرب نیز بشود. یکی دیگر از مشکلاتی که می‌تواند برای فرد به وجود آورد به علت شکر و قند منفعت گیری شده در این نوع نوشیدنی‌ها چاقی و اضافه وزن را برای افراد تشکیل کرده و گمان دیابت را نیز افزایش می‌دهد. به این علت با دقت به عوارضی که می‌تواند برای افراد تشکیل کند، منفعت گیری از این نوع نوشیدنی‌ها به بیماران قلبی، زنان باردار و شیرده، بیماران دیابتی و مبتلا به سختی خون و کودکان و نوجوانان پیشنهاد نمی‌بشود.

خطرات نوشابه‌های انرژی‌زا برای قلب

متخصص تغذیه فرمود: مصرف نوشابه‌های انرژی‌زا برای قلب تنها به افزایش ضربان قلب ختم نشده و علتابراز دعوا قلبی به اختصاصی در افرادی که مستعد می باشند تشکیل خواهد کرد. کنه لذا به افراد پیشنهاد می‌بشود مواظب مصرف این نوع از نوشیدنی‌ها باشند. ضربان طبیعی قلب بین ۶۰ تپش است اما وقتی که نوشیدنی انرژی‌زا مصرف می‌بشود ضربان قلب نزدیک به ۳۰ درصد افزایش اشکار می‌کند و اگر فرد مستعد به حملات قلبی باشد، تبدیل فیبریلاسیون دهلیزی یعنی ریتم غیر طبیعی ضربان قلب بشود.

وی در ادامه او گفت: ریتم غیر طبیعی قلب می‌تواند تبدیل سکته قلبی _ مغزی بشود. به طور معمول این نوع نوشابه‌ها در هر سایز دو برابر مقدار معمولی که یک فرد به طور روزانه از چای یا قهوه منفعت گیری می‌کند کافئین بیشتری دارد. یعنی اگر فردی بخواهد روزانه دو الی سه نوشابه انرژی‌زا مصرف کند، کافئین در بدنش از حد مجاز بالاتر رفته و خطرات و عوارض در بدن فرد افزایش اشکار خواهد کرد. مسئله مهم دیگر این است که افزایش مصرف کافئین به اختصاصی نوشیدنی‌های انرژی‌زا می‌تواند مقدار اثربخشی کافئین مقدار کلسیم، که قلب انتشار می‌کند را افزایش داده و علتتشدید ضربان قلب در فرد بشود.

آمار مصرف نوشابه‌های انرژی‌زا

حاجی فرجی تصریح کرد: مسئله دیگر این است که ثابت شده ۶۵ درصد افراد از نوشابه منفعت گیری کرده و در معرض دعوا قلبی قرار گرفته و علاوه بر آن به حرف های متخصصین کلیه و مجاری، نوشابه‌های انرژی‌زا ادرار فرد را افزایش داده و پیشنهاد می‌بشود از نوشیدن این نوشابه‌های انرژی‌زا خودداری بشود؛ چون جهت افت سطح سدیم در ادرار شده و روی پلاسما تأثیر می‌گذارد. این چنین مقدار بالای قند و شکر و شربت ذرت می‌تواند مقاومت به انسولین را افزایش داده و یک مقدمه بر ابراز دیابت نوع دو در فرد باشد.

تأثیر نوشابه‌های انرژی‌زا در رشد کودکان

متخصص تغذیه در ادامه گفت: رشد کودکان یکی از با اهمیت ترین مرحله های زندگی آن‌ها است که تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار می‌گیرد. یکی از این عوامل، نظارت پزشکان بر تغذیه و سلامت کودکان است که می‌تواند تأثیر به سزایی در رشد صحیح آن‌ها داشته باشد. پزشکان با بازدید حالت جسمی و تغذیه‌ای کودکان، می‌توانند کمبودهای تغذیه‌ای را شناسایی کرده و راهکارهایی برای جبران آن اراعه دهند.

وی اظهار داشت: یکی از با اهمیت ترین مواد مغذی برای رشد کودکان، کلسیم است که نقش اساسی در استحکام استخوان‌ها و رشد بدن ایفا می‌کند. افتکلسیم می‌تواند جهت اختلال در رشد کودکان شده و آن‌ها را در معرض مشکلات استخوانی قرار دهد. به این علت، هر عاملی که علتکاهش جذب کلسیم یا دفع آن از بدن بشود، می‌تواند بر رشد کودک تأثیر منفی بگذارد.

حاجی فرجی نقل کرد: یکی از عواملی که می‌تواند علتکاهش املاح بدن، به‌اختصاصی کلسیم، بشود، مصرف نوشابه‌های گازدار است، این نوشیدنی‌ها انرژی‌زا یا معمولی باشند فرقی نمی‌کند حتی آب گازدار نیز به علت گاز حاضر در آن می‌تواند در دفع املاح و مواد معدنی بدن نقش داشته باشد؛ این چنین اگر کودکان و نوجوانان از نوشابه گازدار منفعت گیری کنند بین ۲۰ تا ۴۰ دقیقه بعد از مصرف، تعداد بسیاری از املاح معدنی که در طول روز دریافت کرده‌اند را، از طریق ادرار دفع می‌کنند.

نوشابه‌های انرژی‌زا در بلوغ زودرس تأثیر دارند؟

وی در رابطه با تأثیر منفی نوشیدنی‌های گازدار بر جذب مواد مغذی، او گفت: تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف مداوم این نوشیدنی‌ها امکان پذیر بر ترشح هورمون‌های جنسی تأثیر گذاشته و در برخی موارد، علتابراز بلوغ زودرس بشود. این تأثیر به‌اختصاصی در دختران که طبق معمولً سریعتر از پسران به سن بلوغ می‌رسند، زیاد تر دیده می‌بشود. هرچند تحقیقات در این عرصه هم چنان ادامه دارد، اما افت مصرف نوشابه‌های گازدار، به‌خصوص در سنین رشد، می‌تواند از تعداد بسیاری از مشکلات مرتبط با آن جلوگیری کند.

متخصص تغذیه خاطر نشان کرد: با دقت به تأثیر مستقیم تغذیه بر رشد کودکان، پیشنهاد می‌بشود والدین و پزشکان به این نوشته که مصرف بیش‌ازحد نوشابه‌های گازدار نه‌تنها علتدفع املاح الزامی بدن بلکه می‌تواند در رشد و بلوغ کودکان نیز اختلال تشکیل کند، دقت اختصاصی داشته باشند. به این علت، کودکان و نوجوانان از مصرف این نوشیدنی‌ها پرهیز کرده و به جای آن از منبع های غنی کلسیم و دیگر مواد مغذی منفعت گیری کنند.

منبع: مهر