اغاز سال جاری، ستاره‌شناسان با مشاهده‌ی جرمی که از فضای بین‌ستاره‌ای آمده و اکنون با شدت در حال عبور از قسمت درونی منظومه‌ی شمسی است، شگفت‌زده شدند. از آن زمان تا بحال، پژوهشگران با منفعت‌گیری از تلسکوپ‌های قوی در کوششاند تا ماهیت این جرم مرموز، ترکیب غیرمعمول و منشأ دقیق آن را شناسایی کنند.

زیاد تر متخصصان گمان خواهند داد جرم مرموز مشاهده‌شده که 3I/ATLAS نامیده شده، یک دنباله‌دار غیرعادی باشد، اما دست‌کم یک پژوهشگر ادعا کرده که این دنباله‌دار امکان پذیر باقی مانده تمدنی پیشرفته و فرازمینی باشد، هرچند ناسا این ایده‌ی جنجالی را فقطً خیال‌پردازی خوانده است.

با‌این‌حال، وجود مهمان بین‌ستاره‌ای در منظومه‌ی ما زیاد دلنشین و جنجالی است. هفته‌ی قبل، در نشست مشترک کنگره‌ی علوم سیاره‌ای یوروپلنت و قسمت علوم سیاره‌ای در آلمان، سوزان فالتزنر، اخترفیزیکدان، نظریه‌ی جالبی را نقل کرد: اجرامی همانند 3I/ATLAS می‌توانند بعد از گرفتارشدن در قرص‌های غبار و گاز اطراف ستاره‌های جوان، به «بذر» شکل‌گیری سیارات غول‌پیکر تبدیل شوند.

بر پایه نظریه‌ی رایج، ذرات کوچک به مرور در فرآیندی موسوم به «تجمع» به یکدیگر می‌پیوندند و اجسام بزرگ‌تر و در نهایت، سیاره‌ها را شکل خواهند داد. بااین‌حال، مدل پذیرفته‌شده توضیح نمی‌دهد که چرا سیارات بزرگی همانند غول‌های گازی در اطراف ستاره‌های جوان مشاهده خواهد شد. همانند‌سازی‌های رایانه‌ای نیز نشان داده‌اند که مواد تجمع‌یافته طبق معمولً خرد خواهد شد یا به هم برخورد می‌کنند و به جای پیوستن، از یکدیگر جدا خواهد شد.

در این چنین شرایطی، فرضیه‌ی فالتزنر راهکاری بالقوه اراعه می‌دهد. بر پایه مدل‌های او، قرص‌های برافزایشی و نیروی گرانشی اطراف ستاره‌های جوان می‌توانند میلیون‌ها جرم هم‌اندازه‌ی نخستین جرم بین‌ستاره‌ای کشف‌شده در سال ۲۰۱۷، یعنی «اوموآموا» با طول تقریبی ۱۰۰ متر را به دام اندازند. او می‌گوید فضای بین‌ستاره‌ای می‌تواند بذرهای آماده برای شکل‌گیری نسل بعدی سیارات را فراهم کند.

افزون‌براین، نظریه‌ی فالتزنر می‌تواند علت کمیابی غول‌های گازی، همانند مشتری، در منظومه‌های ستاره‌ای نوع M (کوتوله‌های سرخ) را توضیح دهد که ستارگانی کوچک و نسبتاً خنک می باشند. در روبه رو، این چنین سیارات غول‌آسایی در مدار ستاره‌های بزرگ‌تر و همانند خورشید زیاد تر یافت خواهد شد؛ ستارگانی که قرص‌های شکل‌گیری سیاره‌ای خود را تنها نزدیک به دو میلیون سال نگه داری می‌کنند که وقتی زیاد مختصر برای تکامل غول‌های گازی است.

در این چنین چارچوبی، اجرام بین‌ستاره‌ای همانند 3I/ATLAS می‌توانند نقشی کلیدی ایفا کنند: اگر تعداد کافی از این اجرام در فضا وجود داشته باشند، جرم اضافی آن‌ها می‌تواند شکل‌گیری غول‌های گازی را به‌طور چشمگیری شدت بخشد.

فالتزنر خاطرنشان می‌کند: «ستارگان پرجرم‌تر و کارآمدتر، می‌توانند اجرام بین‌ستاره‌ای را در قرص‌های خود به دام اندازند. به این علت، شکل‌گیری غول‌های گازی با منفعت گیری از بذرهای بین‌ستاره‌ای باید در اطراف این ستارگان سریع تر و مؤثرتر باشد. این فرآیند سریع، دقیقاً همان چیزی است که ما در مشاهدات خود دیده‌ایم.»

اکنون، فالتزنر و همکارانش در حال بازدید می باشند که چه تعداد از این اجرام بین‌ستاره‌ای به دام‌افتاده، می‌توانند به‌طور نظری به سیاره تبدیل شوند و چطور در سراسر قرص‌های برافزایشی ستاره‌های دوردست توزیع خواهد شد.