به نقل از بهداشت نیوز به نقل از فارس،  منفعت گیری از داروها و دانه‌های گیاهی یکی از راه حلهای مؤثر و پرطرفدار برای درمان بیماری‌های گوناگون در سراسر جهان است. برخی از گیاهان دارویی به علت پرمصرف بودن، شناخته شده‌ تر می باشند؛ درحالیکه گیاهان تعداد بسیاری وجود دارند که می‌توانند برای درمان انواع عارضه و بیماری مورد مصرف روزانه قرار گرفته و جانشین داروهای شیمیایی شوند. «چیا» یکی از دانه‌های گیاهی پرخاصیت است که کمتر فردی آن را می‌شناسد و یا طبق معمولً با گیاه تخم شربتی نادرست گرفته می‌بشود. در این گزارش می‌خواهیم با مزایا و عوارض این دانه گیاهی مؤثر، زیاد تر آشنا شویم.

دانه «چیا» چیست؟

«چیا» دانه‌های کوچک سیاه و سفیدی است که از گیاهی به نام سالویا هیسپانیکا (Salvia Hispanica) استخراج می‌بشود و از خانواده‌ نعناعیان است. دانه‌های چیا از نظر ظاهری شباهت زیاد بسیاری به تخم شربتی دارند و در قبل جزو خوراکی‌های مهم بوده، چرا که افراد می‌توانستند انرژی خوبی از مصرف آن دریافت کنند. 

دانه «چیا»؛ سرشار از ویتامین

دانه‌های چیا زیاد کم حجم اما مقوی می باشند به طوریکه در دو قاشق غذاخوری از آن که فقط ۲۸ گرم وزن دارد، حجم قابل توجهی از فیبر، پروتئین، چربی، کلسیم، منگنز، منیزیم، فسفر، ویتامین‌های گروه‌B، زینک، آلفا لینولنیک اسید (ALA)، کربوهیدرات و آهن وجود دارد.

گفتنی است که از این مقدار دانه چیا، تنها ۱۳۷ کالری انرژی و یک گرم کربوهیدرات قابل هضم وجود دارد اما  بدن انسان قادر به منفعت گیری از کالری حاضر در فیبر نیست. بعد اگر در محاسبه‌ی کالری، مقدار فیبر حاضر در چیا را حذف کنیم، دو قاشق غذاخوری دانه چیا تنها ۱۰۱ کالری دارد. به همین علت دانه چیا یکی از بهترین منبع های کم کالری جهان برای دریافت برخی از مواد مغذی مهم و الزامی برای بدن انسان است.

«چیا»؛ چه خواصی دارد؟

همانطور که حرف های شد دانه گیاهی چیا در کنار ظرافت و حجم کم دارای مواد مغذی تعداد بسیاری است. به این علت در درمان و یا جلوگیری از ابتلا به تعداد بسیاری از بیماری‌ها می‌تواندمؤثر باشد. برخی از خواص درمانی دانه «چیا» عبارتنداز:

۱- افت خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی

با دقت به این که دانه‌های چیا سرشار از فیبر و امگا ۳ می باشند، مصرف آن می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را افت دهد. مصرف آلفا لینولنیک اسید (ALA) و اسید چرب امگا ۳ حاضر در دانه چیا، با افت خطر بیماری‌های قلبی مرتبط است. این چنین فیبر خوراکی حاضر در دانه‌های چیا می‌تواند به افت «کلسترول خون» پشتیبانی کند.

۲-پشتیبانی به افت سطح قند خون

مصرف دانه چیا به علت داشتن فیبر و دیگر ترکیبات سودمند آن، می‌تواند به تنظیم قند خون پشتیبانی کند. تحقیقی قدیمی در سال‌های ۲۰۱۰ و ۲۰۱۳ مشخص می کند که خوردن نان حاوی دانه‌های چیا در قیاس با خوردن نان بدون دانه چیا، به جلوگیری از افزایش قند خون سپس از غذا در بین بزرگسالان سالم پشتیبانی می‌کند.

۳- سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها

دانه‌های چیا منبع عالی  آنتی‌اکسیدان‌ها می باشند. آنتی‌اکسیدان‌ها نه‌تنها از چربی‌های حساس حاضر در دانه‌های چیا در برابر فاسد شدن محافظت می‌کنند، بلکه مولکول‌های فعال موسوم به رادیکال‌های آزاد را هم خنثی می‌کنند. مولکول‌هایی که در صورت تجمع در بدن شما می‌توانند به ترکیبات سلولی بدن صدمه برسانند. برای مثال، صدمه رادیکال‌های آزاد به پیری و برخی بیماری‌ها همانند بیماری‌های قلبی، کبدی و سرطان منجر می‌بشود.

۴-پشتیبانی به افت وزن

فیبر و پروتئین حاضر در دانه چیا می‌تواند برای افرادی که تلاش در افت وزن دارند، سودمند باشد. اگرچه تحقیقات در رابطه این نوشته متفاوت است، برخی از مطالعات مشخص می کند که خوردن فیبر امکان پذیر در پیشگیری از اضافه وزن و چاقی نقش داشته باشد. علاوه بر این، پروتئین حاضر در دانه چیا می‌تواند به افت اشتها و در نتیجه کمتر غذا خوردن پشتیبانی کند.

یک مطالعه که بر روی ۲۴ شرکت‌کننده انجام شده است، مشخص می کند که خوردن هفت تا ۱۴ گرم دانه چیا به طور مخلوط شده با ماست برای صبحانه، علتافزایش حس سیری و افت مصرف غذا در مختصر‌زمان، در قیاس با خوردن ماست بدون چیا می‌بشود.

۵-پشتیبانی به نگه داری سلامت استخوان‌ها

دانه چیا سرشار از کلسیم، فسفر و منیزیم است که برای سلامت استخوان‌ها زیاد سودمند است. تعداد بسیاری از مطالعات نشان خواهند داد که دریافت کافی این مواد مغذی در رژیم غذایی روزانه، برای نگه داری تراکم مواد معدنی استخوان و در نتیجه استحکام آن، زیاد مهم است. علاوه بر این، (ALA) حاضر در دانه‌های چیا امکان پذیر در سلامت استخوان‌ها نقش داشته باشد. این چنین بر پایه شواهد، مصرف این ماده مغذی می‌تواند با افزایش تراکم مواد معدنی استخوان مرتبط باشد. به این علت، این امکان وجود دارد که خوردن منظم دانه چیا بتواند به قوی نگه داشتن استخوان‌های شما پشتیبانی کند.

۶-افت خطر ابتلا به دیابت

ترکیبات تغذیه‌ای دانه‌های چیا، سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ غیراشباع، پروتئین و فیبر است و  برای پشتیبانی به تثبیت سطح قند خون زیاد مناسب است. برخی از تحقیقات نشان داده‌اند که دانه چیا امکان پذیر برای بیماران دارای اضافه وزن و چاقی مبتلا به دیابت نوع ۲ سودمند باشد. با این حال، هیچ مدرک قطعی وجود ندارد که نشان دهد دانه چیا می‌تواند مستقیماً خطر ابتلا به دیابت را افت دهد.

۷-افت التهابات

التهاب مزمن می‌تواند تبدیل بیماری‌هایی همانند بیماری قلبی و سرطان بشود. کافئیک اسید، یک از آنتی‌اکسیدان‌های حاضر در دانه‌ چیاست که می‌تواند به مبارزه با التهاب‌‌های بدن پشتیبانی کند.

۸-پشتیبانی به نگه داری سلامت دستگاه گوارش

یک مشت دانه چیا، تقریباً ۹ گرم فیبر را فراهم می‌کند.  فیبر کافی در رژیم غذایی برای سلامت دستگاه گوارش و نگه داری میکروبیوم روده سالم مهم است. رژیم غذایی غنی از فیبر خطر ابتلا به تعدادی از بیماری‌ها را افت می‌دهد و این چنین در افت مرگ و میر ناشی از این بیماری‌ها تاثییر می‌گذارد.

مزایا مصرف چیا در طول بارداری 

دانه چیا نه تنها برای افرادی که دارای بیماری‌های عرصه‌ای می باشند بلکه برای زنان باردار هم سودمند است. برخی از مزایا دانه چیا برای زنان باردار عبارت هستند از:

۱-پشتیبانی به گوارش آسان

یبوست و ابتلا به هموروئید یکی از مشکلاتی است که تعداد بسیاری از زنان باردار با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. خوردن غذاهای غنی از فیبر می‌تواند سیستم گوارش زنان باردار را روان‌تر کند. دو قاشق غذاخوری دانه چیا نزدیک به هشت گرم فیبر دارد که نزدیک به ۳۲ درصد از مقدار پیشنهاد شده برای مصرف روزانه است.

۲-گلبول‌های قرمز خون را تحکیم می‌کند

تعداد بسیاری از زنان باردار گلبول‌های قرمز کافی تشکیل نمی‌کنند و این اتفاق می‌تواند علتکم‌خونی بشود. علاوه بر مصرف قرص‌های آهن، افزایش دریافت آهن از طریق غذا نیز می‌تواند به تحکیم گلبول‌های قرمز بدن شما پشتیبانی کند. دانه‌های چیا یک منبع عالی دریافت آهن می باشند که حاوی نزدیک به دو میلی‌گرم در هر دو قاشق غذاخوری یا ۱۱ درصد از نیاز روزانه شما به مصرف آهن محسوب خواهد شد.

۳-به شما پشتیبانی می‌کند تا زمان بیشتری سیر بمانید

گرسنگی بارداری نه‌تنها ناسالم است، بلکه راهی سریع برای افزایش وزن بیشتر از حد در طول دوران بارداری است. هرچه غذاهای غنی از پروتئین بیشتری بخورید، کمتر حس گرسنگی خواهید کرد. به این علت در صورت امکان، مقداری دانه چیا را به غذاهای روزانه خود اضافه کنید. در هر دو قاشق غذاخوری دانه چیا، نزدیک به چهار گرم پروتئین معادل هشت درصد از نیاز روزانه شما وجود دارد.

۴-پشتیبانی به تحکیم استخوان‌های جنین

به طور معمول یک خانم باردار در طول روز به ۱۰۰۰ میلی‌گرم کلیسم نیاز دارد. اما ملزوم نیست برای برآورده کردن این نیاز، چندین لیوان شیر مصرف کنید. می‌توانید کلسیم را از انواع میوه‌ها و سبزیجات گوناگون و حتی دانه‌های چیا دریافت کنید. دو قاشق غذاخوری از این دانه‌های بسیار نزدیک به ۱۵۲ میلی‌گرم کلسیم دارد که ۱۵ درصد از نیاز روزانه شما را راه اندازی می‌دهد.

بهترین مقدار مصرف چیا در طول روز چه مقدار است؟

از آنجایی که امکان پذیر مصرف دانه چیا، تبدیل برخی مشکلات گوارشی بشود، بهتر است مصرف آن را از مقدار کم اغاز کنید. در ابتدا فقط یک قاشق غذاخوری دانه چیا را در هر روز منفعت گیری کرده و حتما آن‌ها را قبل از مصرف خیس کنید. بعد از آن، کم کم می‌توانید دانه چیا را به انواع رژیم غذایی خود اضافه کنید. اما اگر حس می کنید که مصرف چیا تبدیل مشکلات گوارشی می‌بشود، تصمیم هوشمندانه این است که مصرف این دانه را افت بدهید.

عوارض دانه «چیا» چیست؟

از قدیم انها گفتند هر گلی، خاری دارد. دانه چیا هم در کنار مزایای بی‌شماری که دارد، دارای عوارضی است که در صورت مصرف بیشتر از اندازه از آن می‌تواند ابراز کند. به گفتن مثال اگر به خوردن فیبر زیاد عادت ندارید، امکان پذیر در صورت مصرف بیشتر از حد دانه چیا در یک وعده غذایی، دچارعوارض جانبی گوارشی همانند نفخ، یبوست یا اسهال شوید. این چنین دانه‌های چیا امکان پذیر علتدامن زدن به برخی از بیماری‌های التهابی روده همانند بیماری کرون شوند.

این چنین خطر خفگی «به علت ژلاتینی بودن بافت آن»، آلرژی «همراه با علائمی همانند استفراغ، اسهال و خارش زبان یا لب» و تداخلات دارویی از جمله عوارض دانه چیاست. گفتنی است که دانه چیا به افت قند خون و پایین آوردن سختی خون بالا پشتیبانی می‌کند. اگر داروهای دیابت یا سختی خون مصرف می‌کنید، خوردن بیشتر از حد دانه‌های چیا می‌تواند علتکاهش شدید سطح قند خون بشود. نظر می‌کنیم در صورت دارا بودن این شرایط، قبل از اضافه کردن چیا به رژیم غذایی خود حتما با پزشک متخصصتان مشورت کنید.