به نقل از بهداشت نیوز، اواخر هفته قبل می بود که وزیر بهداشت از افزایش تعداد مبتلایان به تب دنگی خبر داد. به حرف های او، از سال ۹۵ تا ۲۶ اردیبهشت‌ماه امسال ۷۵ مورد ابتلا به این بیماری گزارش شد، اما از اردیبهشت‌ماه تا همین اکنون – روز چهارشنبه – ۱۴۹ بیمار شناسایی شده‌اند؛ از این تعداد ۱۳۰ نفر سابقه سفر به امارات داشتند. او این را هم اضافه کرده می بود که اقداماتی برای پاکسازی شهر‌های آلوده، افزایش مراقبت در مناطق و پایانه‌های مرزی و بازدید سلولوژیک برای رصد بیماران در حال انجام است. سرزمین‌های پاکستان، عراق، امارات و دیگر سرزمین‌های جنوب خلیج‌فارس آلوده می باشند و مواردی از این بیماری در استان‌های جنوبی ایران و گیلان مشاهده شده؛ به حرف های او آلودگی در خوزستان، مازندران و گلستان هم محتمل است.

پیش از این معاون درمان وزارت بهداشت هم اظهار کرده می بود که ۳۰ درصد افرادی که با علائم تب استخوان‌شکن به مراکز درمانی مراجعه می‌کنند، مبتلا به این بیماری‌اند؛ عمده آن‌ها مسافرانی بودند که از سرزمین‌های حاشیه خلیج‌فارس آمده‌اند؛ به این علت افرادی که از دوبی یا امارات داخل سرزمین خواهد شد، مواظب باشند.

اواسط آوریل ۲۰۲۴ باران‌های شدید علتجاری‌شدن سیل در امارات متحده عربی شد و عمدتاً شهر‌های دوبی و شارجه، امارات شمالی و مناطق مختلفی از راس‌الخیمه را تحت‌تاثییر قرار داد. بر پایه اظهار مرکز ملی هواشناسی امارات، این شدیدترین بارندگی ثبت‌شده در این سرزمین طی ۷۵ سال قبل می بود. بعد از جاری‌شدن این سیل، موجی از ابتلا به تب دنگی اغاز شد. پشه آئدس، ناقل این بیماری طبق معمولً بعد از بارندگی‌های شدید تکثیر می‌بشود.

تب بالای ۴۰ درجه و استخوان‌درد شدید، از علائم این بیماری است. حداکثر ۵ روز بعد از این که پشه آلوده افراد را مورد گزش قرار دهد، علائمی، چون کم شدن سختی خون، ضعف، بی‌حالی و در صورت حاد بودن تبدیل خون‌ریزی و حتی بستری می‌بشود.

پشه «آئدس» معروف به ببر آسیایی، یکی از پشه‌های رایج در مناطق استوایی است به‌اختصاصی در مناطق آسیای جنوب شرقی ازجمله مالزی و دیگر سرزمین‌های این منطقه. این پشه به‌گفتن ناقل بیماری‌های خطرناک و کشنده شناخته می‌بشود. «تب دانگ»، «بیماری چیکونگونیا»، «زیکا» و «تب زرد» بیماری‌هایی می باشند که از پشه آئدس به انسان منتقل می‌بشود.

تب دنگی به‌نام «تب استخوان‌شکن» هم شناخته می‌بشود و عامل انتشار کردن آن همین پشه «آئدس» است؛ بیماری تب دنگی خفیف علتتب شدید و علائم همانند آنفلوآنزا می‌بشود، اما در موارد شدیدتر می‌تواند خطرناک‌تر باشد و زندگی فرد را تهدید کند. ویروس از پشه آلوده به انسان منتقل می‌بشود؛ یک پشه فردی را که به ویروس دنگی آلوده است مورد خونخواری قرار می‌دهد و هنگامی پشه شخص فرد دیگر را می‌گزد، تبدیل انتقال ویروس می‌بشود؛ امکان پذیر فرد بیشتر از یک‌بار به این بیماری مبتلا بشود که زیاد تر بار دوم خطرناک‌تر است و احتمالا علائم خود را شدیدتر نشان دهد.

پشه آئدس در تایر‌ها و آب‌های راکد کوچک تخم‌گذاری می‌کند و بر پایه آنچه وزارت بهداشت اظهار کرده، مسافرت به سرزمین‌های همسایه به‌خصوص امارات می‌تواند به گسترش این بیماری در سرزمین دامن بزند. پشه دنگی می‌تواند ۴ نوع ویروس را انتشار کند، باتوجه به شرایط آب و هوایی نزدیک به ۵ روز تا یک‌هفته زمان می‌برد تا ویروس در بدن پشه تکثیر و آماده انتقال بشود. فقط پشه آئدس توانایی این انتقال را دارد. پشه‌هایی که روی سر و صورت می‌نشینند و به‌راحتی هم کنده نمی‌شوند، به گمان زیادً پشه آئدس می باشند. این پشه‌ها گروهی دعوا می‌کنند و نیش‌شان دردناک است. یقیناً همه این پشه‌ها آلوده نیستند.

بندر لنگه؛ آلوده‌ترین نقطه

شهنام عرشی، رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت می‌گوید، تنها شهری که آلودگی محلی از طریق پشه آلوده دارد، بندر لنگه است. بندر لنگه یکی از شهر‌های غرب استان هرمزگان در کرانه ساحلی خلیج‌فارس و یکی از بندر‌های مهم در جنوب ایران است: «نظارت بر روال توزیع و استقرار پشه از سال ۹۵ در سرزمین اغاز شده؛ یعنی نزدیک به ۸ سال قبل این بیماری به‌علت تغییرات آب و هوایی در سرزمین‌های دور و اطراف، اغاز به گسترده‌تر شدن شد. ما هم گمان زدیم که این پشه به زودی داخل سرزمین می‌بشود و مراقبت‌ها را اغاز کردیم. در سال ۹۸ اولین مورد پشه در استان هرمزگان شناسایی شد. امسال هم موج بیماران سپس از اپیدمی شدن بیماری در امارات، اغاز و در ایران هم شناسایی شد.»

به حرف های عرشی، ایرانی‌هایی که به این سرزمین رفت‌وآمد داشتند، این بیماری را با خود به ایران آوردند و در استان‌های گوناگون پخش شدند. بیشترین مورد بیماری در استان فارس دیده می‌بشود. یعنی از آماری که وزیر بهداشت در روز چهارشنبه خبرداد که ۱۴۹ بیمار شناسایی شده‌اند، ۱۳۰ بیمار از امارات آلوده شده بودند، ۱۱ نفر از بندر لنگه و بقیه موارد هم از پاکستان یا سرزمین‌های دیگر بوده است: «بیماری که داخل سرزمین شد، پشه‌های آئدس که از قبل در جنوب استان سیستان و بلوچستان، هرمزگان و بوشهر مستقر بودند را آلوده کرد. اولین آلودگی پشه هم در شهرستان بندرلنگه می بود، به همین علت این منطقه اولین جایی است که انتقال محلی داشته است.»

بر پایه اظهار این مسئول در وزارت بهداشت، وجود بیمار در یک منطقه به معنی انتقال بیماری نیست، چراکه بیمار امکان پذیر از سرزمین فرد دیگر آمده باشد، اما لزوماً پشه‌های آن منطقه را آلوده نکرده باشد. در تهران، قم، مشهد و… موارد ابتلا وجود دارد، اما پشه آلوده ناقل در آن مناطق وجود ندارد و به همین علت بیماری منتقل نمی‌بشود. او اصرار می‌کند که ۹۸ درصد راه انتقال تب دنگی، پشه آئدس آلوده است: «استان‌های سیستان و بلوچستان، هرمزگان، بوشهر و گیلان اکنون آلوده می باشند. پشه گیلان نسبت به پشه‌های جنوب سرزمین، ابتلای خفیف‌تری دارد و از نوع پشه‌هایی است که در جنوب اروپا مستقر می باشند.»

عرشی این هشدار را می‌دهد که در هفته‌ها و ماه‌های آینده پشه یقیناً در استان‌های خوزستان، مازندران و گلستان هم صید خواهد شد، چراکه شرایط آب و هوایی برای رشد و تکثیر این پشه‌ها مناسب‌تر می‌بشود و ازسوی‌دیگر برخی از این مناطق هم با قسمت‌های آلوده مجاورت دارند و به‌همین‌علت گمان آلودگی آن‌ها هم وجود دارد. به این مناطق، جیرفت در جنوب استان کرمان یا نقاطی از استان فارس، اردبیل و زنجان را هم باید اضافه کرد که امکان پذیر در مرحله های بعدی دچار این بیماری شوند، اما زمان می‌برد. او از این که این بیماری در ماه‌های آینده و با وزش باد‌های موسمی جنوب شیوع بیشتری یابد، اظهار نگرانی می‌کند؛ به‌طور اشکار از ۱۵ مردادماه به‌سپس در شهر‌های جنوبی گمان شیوع بالاتر بیماری وجود دارد: «در حرارت پایین، موارد انتقال محلی این بیماری زیاد تر می‌بشود.»

۴۰ شهر در معرض بیماری

به حرف های عرشی، اکنون بیشترین نگرانی از مسافران امارات، افغانستان و پاکستان است، در داخل سرزمین هم جز بندر لنگه، در جای فرد دیگر پشه صید نشده است یقیناً در خوزستان با این که پشه‌ای صید نشده، اما قطعاً پشه وجود دارد و گمان اپیدمی در آن منطقه داده می‌بشود. اکنون ۴۰ شهر ما در معرض خطر قرار دارد. به‌همین‌علت سیستم‌های بهداشتی به‌صورت شبانه‌روزی کار می‌کنند؛ به‌اختصاصی در استان هرمزگان.

بر پایه اظهار او، چهار استان جنوبی و سه استان شمالی در معرض این بیماری قرار دارند: «سه استان شمالی یعنی گیلان، مازندران و گلستان و استان‌های جنوبی از خوزستان تا سیستان و بلوچستان مواردی از بیماری را داشته‌اند. این ۷ استان به‌صورت بالقوه در معرض این پشه می باشند یا امکان پذیر در آینده با این پشه روبه رو شوند. در تهران هم چند مورد از این بیماری دیده شده است.» انچه که حرف های می‌بشود مرحله اول ابتلای این بیماری خفیف است و زیاد تر بیماران کم‌علامت می باشند و خطر مرگ‌ومیر کمتری دارد، اما در نوبت‌های بعدی اگر سویه‌های فرد دیگر فرد را مبتلا کند، بیماری شدیدتر است: «این بیماری چهار سویه دارد و در سال‌های آینده داخل سرزمین می‌بشود.»

وزارت بهداشت ایران از سیاست خبر‌رسانی امارات متحده عربی انتقاد می‌کند؛ انتقاد آن‌ها به نهان کردن بیماری است: «امارات اصلاً موارد ابتلایش را از هراس تبعات اقتصادی به سازمان‌های بین‌المللی بهداشتی گزارش نکرد. انچه که اشکار است هزاران نفر در این سرزمین مبتلا شده‌اند و همه بیمارستان‌های آن‌ها پر شده بودند.»

او با اظهار این که همه موارد ابتلای ایرانیانی که از امارات آمده بودند به‌صورت مستند به سازمان بهداشت جهانی گزارش شده است، او گفت: «از مُهر پاسپورت افراد و زمان اقامت‌شان در سرزمین دیگر، می‌توان فهمید شد که این بیماری از کجا آمده است. آن ۱۳۰ بیمار قطعاً از امارات مبتلا شده‌اند. یقیناً در آن سرزمین فقط ایرانی نیست؛ افغانستانی، پاکستانی و اروپایی هم رفت‌وآمد می‌کنند.»

به حرف های او، روال بیماری مقداری آرام‌تر شده است و تا این مدت دمای هوا بالاست. در دمای بالا، پشه خونخواری کمتری می‌کند. هنگامی دما روی ۳۲-۳۰ درجه بشود، این خونخواری زیاد می‌بشود و افراد بیشتری مبتلا خواهد شد.

تا بحال سه مورد مرگ ایرانیان بر تاثییر این بیماری گزارش شده است. عرشی در این باره توضیح می‌دهد که یک مورد زن ۸۴ ساله با بیماری‌های عرصه‌ای می بود که در امارات مبتلا شده می بود و در ایران جان باخت. دو نفر دیگر هم پیکرشان به ایران منتقل شد. آن‌ها در همان امارات مبتلا شده و جان باخته بودند، اما علت مرگ‌شان را ایست قلبی ثبت کرده‌اند تا موارد فوت در امارات بالا نرود: «کم شدن سختی خون، خونریزی از نقاط گوناگون بدن، ترشح مایعات به خارج از عروق، کم‌شدن پلاکت خون و درنهایت از کار افتادن قسمت‌های گوناگون بدن، از دلایل فوت بیماران است. تب دنگی خونریزی‌دهنده است و در موارد شدید شوک‌آور است.»

به حرف های او، موارد فوت در این بیماری تنها یک‌درصد است، اما وقتی‌که این بیماری همه‌گیر می‌بشود و حالت انفجاری می‌گیرد، افراد بسیاری به بیمارستان‌ها سرازیر خواهد شد و افتامکانات و تخت مشکل‌ساز می‌بشود. او درمورد نحوه شناسایی این بیماری هم می‌گوید که هنگامی بیمار از نظر علائم بالینی مشکوک باشد و سفری هم به سرزمین‌های آلوده داشته، قطعاً از او آزمایش گرفته می‌بشود. سردرد شدید، بدن‌درد شدید، درد مفاصل و درد در پشت چشم از علائم ابتلا به این بیماری است و در موارد پیشرفته درد شکم و خونریزی از لثه هم اضافه می‌بشود. بااین‌حال زیاد تر افراد مبتلا اکنون علائم خفیفی دارند.

حسین کرمانپور، پزشک و مدیر اورژانس بیمارستان سیناست. با این که عرشی اصرار می‌کند که در تهران هم مواردی از بیماری مشاهده شده، اما کرمانپور می‌گوید که در بیمارستان آن‌ها و چند بیمارستان دیگر موردی از ابتلا نداشته‌اند. او هم همانند دیگر مسئولان بهداشتی گمان می‌دهد که بیماری شیوع بیشتری اشکار کند، حتی در تهران. او این را هم اضافه می‌کند که امکان پذیر بیماری به‌سمت مهلک‌شدن هم برود، فرمولش همانند کروناست و هنگامی آمار ابتلا بالا رود، موارد فوت هم افزایش می‌یابد.

چابهار؛ آلوده‌ترین شهر

ایرج ضاربان، سرپرست دانشکده علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی چابهار است و می‌گوید که این شهرستان آلوده‌ترین شهر سرزمین از نظر وجود پشه ناقل بیماری تب دنگی است. او به «هم‌میهن» می‌گوید که از نظر استقرار پشه آئدس که ناقل بیماری تب دنگی است، چابهار نسبت به کل سرزمین، آلوده‌ترین شهر است و تقریباً در همه شهر چابهار، مرکز دشتیاری و کنارک، پشه مستقر است.

به حرف های او، سال قبل ۹ بیمار داخل چابهار شده بودند و امسال سه بیمار از پاکستان ورود کرده‌اند: «بیمار که باشد پشه با گزش فرد بیمار، آلوده می‌بشود و بیماری را به فرد فرد دیگر منتقل می‌کند؛ به این علت اگر بیمار قرنطینه نشود و در معرض پشه باشد، قطعاً این بیماری هم به دیگران منتقل می‌بشود.»

بر پایه اظهار او در ۷۸۱ مکان چابهار، پشه شناسایی شده است. با این همه ضاربان اصرار می‌کند که با وجود دیده شدن پشه و بیمار مبتلا به تب دنگی، تا این مدت انتقال داخلی و محلی صورت نگرفته است.

او با گفتن این که تب دنگی، بومی سرزمین پاکستان است، می‌گوید: «حوزه جنوب استان سیستان و بلوچستان شامل شهر‌های چابهار، دشتیاری، کنارک، زرآباد، قصرقند و نیک‌شهر، تحت پوشش علوم پزشکی چابهار است؛ دانشگاهی که مهرماه سال قبل از دانشگاه علوم پزشکی ایرانشهر جدا شد. این دانشگاه ۱۳۲ کیلومتر با پاکستان و ۳۰۰ کیلومتر هم با دریای عمان مرز مشترک دارد. از آنجایی که تب دنگی در پاکستان شیوع دارد و تردد‌های بسیاری به این سرزمین از سوی کولبران، سوخت‌کش‌ها و… صورت می‌گیرد، بیماران هم در رفت‌وآمد می باشند.»

بر پایه اظهار او، پاکستان سرزمین آلوده‌ای است و همانند ایران، سیستم بهداشتی و خانه بهداشت ندارند، همیشه هم شرایط اینطور بوده است. اما از همه این‌ها مهم‌تر مقدار بارندگی است. هر زمان بارندگی زیاد بشود، بیماری‌های منتقله از پشه هم بالا می‌رود چراکه تعداد پشه‌ها بعد از بارندگی زیاد می‌بشود. با افزایش تعداد پشه، مقدار ابتلا به بیماری‌ها هم بالا می‌رود.

هشدار نسبت به اپیدمی تب دنگی از اواخر مرداد

ضاربان درمورد تاثییر سیل امارات بر افزایش موارد هم اصرار می‌کند که زیاد تر موارد شناسایی‌شده مربوط به سرزمین‌های پاکستان و امارات است و به‌نظر می‌رسد که از اواخر مردادماه و در شهریورماه، سرزمین با اپیدمی این بیماری روبه رو بشود: «ما نباید نسبت به این بیماری خوش‌بین باشیم، هرچقدر بیمار از آن طرف مرز داخل سرزمین بشود، گمان انتقال هم زیاد می‌بشود.»

بر پایه اظهار او، دانشگاه علوم پزشکی چابهار اقداماتی برای پیشگیری از گسترده‌تر شدن شیوع بیماری تب دنگی انجام داده؛ سم‌پاشی، از بین بردن لارو، توزیع پشه‌بند، این چنین بیماریابی ازجمله این عمل های است: «پشه‌بند به‌اندازه توزیع شده، اما باتوجه به این که در تحریم به سر می‌بریم، نمی‌توان به‌طور گسترده سم‌پاشی کرد. ما به‌طورکلی سالانه دوبار سم‌پاشی می‌کنیم. اکنون هم دشتیاری، قسمت‌هایی از سراوان و چابهار نیاز به سم دارند، دستگاه سم‌پاش و مه‌پاش نیاز است و باید به دستمان برسانند.»

او به مسئله فرد دیگر اشاره می‌کند؛ آن هم زائران اربعین است که می‌توانند تبدیل انتقال بیماری شوند: «سال قبل ۴۶ هزار زائر پاکستانی از مرز ریمدان داخل سیستان و بلوچستان شدند. امسال برآورد شده که تعداد این زائران ۱۰۰ هزار نفر بشود. این افراد نباید از داخل شهر‌ها تردد کنند و باید برایشان مسیر‌های خارجی در نظر گرفته بشود. بهترین وسیله تردد هم هوایی است. بر این مبنا باید مواظب می بود که این افراد بیماری را زیاد تر نکنند و بیماریابی به‌شکل گسترده‌ای انجام بشود تا چرخه انتقال زیاد تر نشود.»

او می‌گوید هم زائران، هم مسافرانی که از پاکستان و امارات داخل سرزمین خواهد شد، می‌توانند تعداد بیماران را افزایش دهند، در همان سرزمین‌ها هم تعداد بیماران در حال بالا رفتن است: «مسئولان ستاد اربعین، استانداری و مسئولان پای کار می باشند و با جلساتی که گذاشته‌اند قرار شد که زائران از مرز میرجاوه و رمیدان داخل شوند و مستقیم به کربلا بروند. اگر آن‌ها داخل شهر‌ها نشوند، مشکلی تشکیل نمی‌بشود.»

آن‌ها از وزارت بهداشت برای در اختیار قرار گرفتن سم، خواست داده‌اند و این وزارتخانه هرچه سم داشته برایشان ارسال کرده، اما به‌علت تحریم‌ها با افتروبه رو‌اند: «اگر سم به ما برسد، جلوی رشد پشه گرفته می‌بشود.» انچه که ضاربان می‌گوید، این ویروس از پاکستان و سرزمین امارات داخل شده است، این چنین این بیماری شبه‌ابتلا به آنفلوآنزا و سرماخوردگی است، واکسن و درمان خاصی ندارد و مبتلا باید قرنطینه بشود و داخل پشه‌بند بخوابد تا در معرض گزش پشه قرار نگیرد: «باید مواظب می بود که پشه‌های آن منطقه آلوده نشوند.»

به حرف های این مسئول بهداشتی در چابهار، پشه آئدس برای بارور کردن تخمش نیاز به خونخواری دارد، اگر این خونخواری از فرد سالم باشد، مشکلی تشکیل نمی‌بشود، اما اگر فرد آلوده باشد، پشه هم آلوده می‌بشود و ویروس را به فرد دیگر منتقل می‌کند: «پشه می‌تواند ویروس را به تعداد زیاد بسیاری از افراد منتقل کند. یعنی هر فردی که در معرضش باشد، آلوده می‌بشود. پشه آلوده آنقدر این کار را انجام می‌دهد تا از بین برود. یقیناً باید به این مسئله هم دقت کرد که پشه بین ۵۰۰ تا ۷۰۰ متر جابه‌جا می‌بشود و نمی‌تواند به مناطق دورتری برود. مهم این است که شهروندان خودشان مراعات کنند.»

رئیس دانشکده علوم پزشکی چابهار می‌گوید، این پشه‌ها در داخل یک لیوان آب هم می‌توانند تکثیر شوند و سپس از ۱۰ تا ۱۴ روز تخم تبدیل به پشه بالغ می‌بشود؛ به این علت افرادی که بیرون از خانه می‌خوابند یا امکانات بسیاری ندارند، حتماً داخل پشه‌بند بمانند، در و پنجره‌ها هم باید توری داشته باشد. این پشه‌ها قبل از غروب آفتاب و یکی، دو ساعت بعد از طلوع آفتاب خونخواری می‌کنند.

ضاربان درمورد چگونگی شناسایی بیماران هم می‌گوید: «هر فردی که از پاکستان داخل می‌بشود و علائم داشته باشد از سوی همکاران بهداشتی، مورد بازدید قرار می‌گیرد. علائم مشکوک به مالاریا و تب دنگی همانند سرماخوردگی است، همکاران ما از هر فردی که مشکوک باشد، آزمایش می‌گیرند. در صورت ابتلا هم فرد قرنطینه، جدا و درمان می‌بشود.»

به حرف های او، اکنون هیچ بیماری در چابهار بستری نیست، اما تعدادی از بیماران در منازل‌شان قرنطینه می باشند. سیستان و بلوچستان، اما تنها با تب دنگی روبه رو نیست، مالاریا هم به‌طور همیشگی در این استان دیده می‌بشود: «ما برنامه حذف مالاریا در سال ۱۴۰۴ را داشتیم، اما از سال قبل موارد ابتلا به مالاریا بیشر شده و امسال تا الان ۲۷۵ مورد ابتلا به مالاریا شناسایی شده است. در سال ۱۴۰۲ هزار و ۳۰۰ مورد ابتلا داشتیم که نسبت به سال ۱۴۰۱ زیاد تر می بود. علت آن هم بارندگی‌های زیاد، هم در پاکستان و هم در چابهار می بود. اما با این همه، نه در تب دنگی، نه در مالاریا فوتی نداشتیم.»

نهان‌کاری درمورد شیوع بیماری

بر پایه گزارش مرکز پیشگیری و کنترل بیماری‌های اروپا (ECDC) از نهاد‌های زیرمجموعه اتحادیه اروپا، از ابتدای سال ۲۰۲۴ بیشتر از ۱۰ میلیون مورد ابتلا به تب دنگی در ۸۰ سرزمین جهان گزارش شده است. تخمین زده می‌بشود این بیماری در نیمه نخست سال جاری میلادی بیشتر از ۵۰۰۰ کشته در سراسر جهان برجا گذاشته باشد. تب دنگی ازجمله بیماری‌هایی است که در همه طول سال امکان ابتلا به آن وجود دارد و هر ۲ تا ۵ سال به‌صورت دوره‌ای شیوع گسترده آن رخ می‌دهد. به باور برخی کارشناسان، تحول اقلیم و تغییرات آب و هوایی در مناطق گوناگون جهان، شیوع بیماری را گسترده‌تر کرده است.

اکنون با اهمیت ترین منطقه تحت‌تاثییر همه‌گیری ویروس تب دنگی، منطقه آمریکای جنوبی است. بر پایه آمار سازمان بهداشت پان آمریکا (از سازمان‌های زیرمجموعه سازمان ملل)، برزیل با بیشتر از ۸ میلیون مورد بیماری شناسایی شده، مرکز مهم بیماری در جهان محسوب می‌بشود و سرزمین‌های آرژانتین، پاراگوئه، پرو و کلمبیا در رده‌های بعدی می باشند. سازمان بهداشت جهانی این چنین درمورد گسترش این بیماری در مناطق جنوب شرقی آسیا، غرب اقیانوس آرام (شرق آسیا) و آفریقا هشدار داده است. با این حال خاورمیانه تا این مدت از فهرست مناطقی که سازمان بهداشت جهانی در رابطه شیوع بیماری در آن هشدار داده باشد، غایب است.

به‌نظر می‌رسد نهان‌کاری در رابطه شیوع گسترده بیماری در برخی از سرزمین‌های جنوب خلیج‌فارس، عامل عدم شناسایی منطقه به‌گفتن یکی از مراکز شیوع بیماری باشد. یکی از سرزمین‌هایی که ویروس تب دنگی در آن شیوع گسترده‌ای اشکار کرده است، اما آمار مشخصی از مقدار ابتلا به این بیماری در آن گزارش نمی‌بشود، امارات متحده عربی است.

سازمان مردم‌نهاد فر اسکوئر (Fair Square) در گزارشی که ۱۴ تیرماه انتشار کرده، نوشته: «آمار موثقی در رابطه تعداد موارد ابتلا به تب دنگی در امارات متحده وجود ندارد و عمل برای پژوهش در این سرزمین به‌علت محدودیت‌های شدید برای آزادی گفتن و نظر به‌شدت مشکل است.» کارکنان یک کلینیک خصوصی در شارجه به «فر اسکوئر» حرف های‌اند که هر ۵-۴ روز با بیشتر از ۳۰ مورد مبتلا به تب دنگی روبه رو خواهد شد. رسانه‌های اماراتی علاوه بر گزارش در رابطه شیوع موارد تب شدید، از شیوع گسترده این بیماری در عمان و عربستان سعودی هم خبر خواهند داد.